यौन अपराधमा मुछिएका बेलायतका राजकुमार एन्ड्रयूको उपाधि खोसियो

काठमाडौँ । बेलायतका राजकुमार एन्ड्रयूको 'राजकुमार' उपाधि गुमेको छ । दोषी ठहरिएका यौन अपराधी जेफ्री एपस्टाइनसँगको सम्बन्धको बारेमा हप्ताहरूको गहन छानबिन पछि बकिङ्घम प्यालेसले राजपरिवारको निर्णय सार्बजनिक गरेको हो ।

बिहीबार राति जारी गरिएको एक विज्ञप्तिमा, बकिङ्घम प्यालेसले राजाको भाइ अब एन्ड्रयू माउन्टबेटन-विन्डसरको रूपमा चिनिने बताउदै उनको उपाधि खोसिएको जानकारी दिएको हो । यस महिनाको सुरुमा, एन्ड्रयूले आफ्नो व्यक्तिगत जीवनको बारेमा प्रश्नहरूको बीचमा योर्कको ड्यूक सहित आफ्ना अन्य शाही उपाधिहरू पनि त्यागेका थिए ।

भर्जिनिया गिफ्रेको मरणोपरान्त जीवनी यस महिनाको सुरुमा प्रकाशित भएको थियो । पुस्तकमा भर्जिनियाले किशोरावस्थामा राजकुमार एन्ड्रयूसँग तीन अलग-अलग अवसरहरूमा यौन सम्बन्ध राखेको उल्लेख छ, यद्यपि, एन्ड्रयूले सधैं यी सबै दावीहरूलाई अस्वीकार गर्दै आएका थिए ।

पछिल्ला घटनाक्रमहरूमा प्रतिक्रिया दिँदै, गिफ्रेको परिवारले उनले आफ्नो सत्यता र असाधारण साहसले एक ब्रिटिश राजकुमारलाई आफ्नो खुट्टामा ल्याएको प्रतिक्रिया दिएको छ । गिफ्रेले यस वर्षको सुरुमा आत्महत्या गरेकी थिइन् । 

यसैबीच, बकिङ्घम दरबारले विज्ञप्तिमा राजाले "ज औपचारिक रूपमा राजकुमार एन्ड्रयूलाई उनको उपाधि, सम्मान र सम्मानबाट वञ्चित गर्ने प्रक्रिया सुरु गरेको उल्लेख गरेको छ । बकिङ्घम दरबारले रोयल लजको भाडा फिर्ता गर्न औपचारिक सूचना जारी गरिएको जनाएको छ ।

एन्ड्रयूलाई अब स्यान्ड्रिङ्घम इस्टेटमा रहेको एक निजी निवासमा राखिनेछ भने राजा चार्ल्सले व्यक्तिगत रूपमा यस निवासको खर्च वहन गर्ने बताइएको छ । विज्ञप्तिमा उनी विरुद्ध लगातार लगाइएका आरोपहरूको निरन्तर अस्वीकारको बावजुद यी कार्यहरू आवश्यक मानिएको उल्लेख छ । विज्ञप्तिमा कुनै पनि प्रकारको दुर्व्यवहारका सबै पीडितहरूको साथमा दरबार रहेको उल्लेख छ । एन्ड्रयूका दुई वयस्क छोरीहरू, युजेनी र बीट्रिसले आफ्नो 'राजकुमारी' उपाधि कायम राख्नेछन् र एन्ड्रयू उत्तराधिकारको लाइनमा आठौं स्थानमा रहनेछन् ।

साथै एन्ड्रयूकी पूर्व पत्नी, सारा फर्ग्युसन पनि रोयल लजबाट बाहिर निस्कनेछन् र छुट्टै बस्ने व्यवस्था गर्नेछन् । यस महिनासम्म, साराले डचेस अफ योर्कको उपाधि धारण गरेकी थिइन्, तर एन्ड्रयूले स्वेच्छाले ड्यूक अफ योर्कको उपाधि त्यागेपछि, उनी आफ्नो पहिलो थर, फर्ग्युसनमा फर्किएकी छन् ।

एन्ड्रयूलाई राजकुमारको उपाधिबाट हटाउने निर्णयमा बेलायती सरकारसँग परामर्श गरिएको थियो र निर्णयलाई समर्थन गरिएको थियो । बीबीसी कार्यक्रम 'प्रश्न समय' मा समाचारमा प्रतिक्रिया दिँदै, बेलायती संस्कृति मन्त्री लिसा नन्डीले यो ग्रुमिङ र यौन अपराधका पीडितहरूका लागि एक शक्तिशाली सन्देश भएको बताएकी छन् ।

एन्ड्रयूलाई उनको शाही उपाधिबाट हटाउने निर्णय विगत केही हप्ताहरूमा ब्रिटिश शाही परिवारमा बढ्दो दबाबको परिणाम भएको विश्लेषण गरिएको छ । भर्जिनिया गिफ्रेको जीवनीमा यौन दुर्व्यवहारको आरोप पुन: देखा परेपछि दोषी ठहरिएका यौन अपराधी जेफ्री एपस्टाइनसँगको उनको सम्बन्धको वरिपरिको विवाद पुन: देखा परेको थियो ।

यद्यपि एन्ड्रयूले गिफ्रेको दुर्व्यवहारको आरोपलाई निरन्तर अस्वीकार गर्दै आएका छन्, यस महिनाको सुरुमा २०११ का इमेलहरू बाहिर आएका थिए, जसले एन्ड्रयू र एपस्टाइनको 'मित्रता' समाप्त भएको महिनौं पछि पनि सम्पर्कमा रहेको खुलासा गरेको थियो । हालै, एन्ड्रयूको जीवनशैली र खर्चले ध्यान खिचेको थियो । कुनै पनि आधिकारिक शाही भूमिका बिना उनी कसरी यति भव्य जीवनशैली बिताउन सक्षम भए भन्ने बारेमा सार्बजनिक रुपमा नै प्रश्नहरू उठेका छन् । 

एन्ड्रयू २००४ देखि रोयल लजमा बस्दै आएका छन् । उनले २००३ मा एक स्वतन्त्र सम्पत्ति कम्पनी क्राउन इस्टेटसँग ७५ वर्षको भाडामा हस्ताक्षर गरेका थिए । विन्डसर इस्टेटमा अवस्थित यो ग्रेड-दोस्रो सूचीबद्ध रोयल लज भव्य छ । यसमा गार्डनरको कटेज, चैपल लज, छ,  शयनकक्षको कटेज र सुरक्षा गार्ड क्वार्टरहरू समावेश छन् । गत हप्ता, एन्ड्रयूले महल कसरी वहन गर्न सक्षम छन् भन्ने बारे विवरणहरू देखा परे । भाडा कागजातहरूमा एन्ड्रयूले वार्षिक भाडाको रूपमा टोकन रकम मात्र तिरेको खुलासा भएको थियो ।

यस सम्झौता अन्तर्गत, वार्षिक भाडा तिर्नको सट्टा, एन्ड्रयूले ठूलो रकम एकमुष्ट तिरेका थिए, जसले मर्मत र नवीकरण लागत पनि समेटेको थियो । यी भुक्तानीहरू वास्तवमा ८० लाख पाउन्डभन्दा बढी थिए । यो राष्ट्रिय लेखापरीक्षण कार्यालयको प्रतिवेदनमा दस्तावेज गरिएको छ, जसमा यी भुक्तानीहरूले एन्ड्रयूलाई ७५ वर्षको भाडा तिर्नबाट बच्न अनुमति दिएको थियो । त्यस्तै २००६ मा, जेफ्री एपस्टाइनलाई नाबालिगको यौन दुर्व्यवहारको लागि अमेरिकामा पक्राउ वारेन्ट जारी गरिएको दुई महिना पछि, एन्ड्रयूले उनलाई रोयल लजमा आफ्नी छोरी बीट्रिसको जन्मदिन समारोहमा पाहुनाको रूपमा आमन्त्रित गरेका थिए । यद्यपि, एन्ड्रयूले अब यसबारे टिप्पणी गर्न अस्वीकार गरेका छन् ।