ठुला टेक कम्पनीलाई अमेरिकी वकिलहरूको एआईबाट बालबालिकालाई बचाउन चेतावनी

काठमाडौँ । हाल द्रुत गतिमा आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई) को विकास भइरहेको भएपनि यसका असर पनि उत्तिकै रुपमा हरेक दिन देखिन थालेका छन् । 

विशेष गरी यसले बालबालिकामा नराम्रो प्रभाव पारेका घटना बाहिर आइरहेका छन् । हालै अमेरिकामा १६ वर्षीय एक बालकले आत्महत्या गरेपछि यसका लागि उसले च्याटजीपीटीको सहयोग लिएको खुलेको छ । च्याटजीपीटीले ति बालकलाई आत्महत्या गर्ने तरिकाहरू सुझाएको पाइएपछि अमेरिकी समाज तरंगित बनेको छ ।

यस किसिमका अन्य घटना पनि आउन थालेपछि अमेरिकी वकिलहरूले गुगल, माइक्रोसफ्ट, च्याटजीपीटीलाई पत्र लेखेर बालबालिकालाई हानी हुने काम नगर्न आग्रह गरेका छन् । यो पत्र साम अल्टम्यानको ओपनएआई, एलन मस्कको एक्सएआई र मार्क जुकरबर्गको मेटा जस्ता ठूला कम्पनीहरूलाई खुला पत्रको रुपमा लेखिएको मिडिया रिपोर्टमा उल्लेख छ । यसमा वकिलहरूले बालबालिकालाई हानि नगर्न स्पष्ट रूपमा भनेका छन् ।

रिपोर्ट अनुसार, वकिलहरूले ठूला एआई कम्पनीहरूलाई लेखेको पत्रमा एआई च्याटबटबाट बालबालिकालाई सुरक्षित राख्न चेतावनी दिएका छन्, अन्यथा गम्भीर कानुनी परिणामहरू भोग्नुपर्ने समेत उनीहरुले बताएका छन् । यो पत्र अमेरिकाका ४४ राज्य र क्षेत्रका महान्यायाधिवक्ताले संयुक्त रूपमा पठाएका हुन् । उनीहरूले टेक दिग्गजहरूलाई बालबालिकालाई हानि नपुर्‍याउन र आवश्यक कदम तत्काल चाल्न चेतावनी दिएका छन् ।

विशेष गरी अमेरिकी वकिलहरूले मार्क जुकरबर्गको मेटा कम्पनीलाई लक्षित गरेका छन्  । हालै मेटामाथि एआई सहायकहरूलाई आठ वर्षसम्मका बालबालिकाहरूसँग 'फ्लर्टिङ' र 'रोमान्टिक रोलप्ले' गर्न अनुमति दिएको आरोप लागेको थियो । वकिलहरूले यसलाई 'घृणित' भनेका छन् र यो बालबालिकाप्रति लापरवाही भएको बताएका छन् । अर्कोतर्फ, मेटाका प्रवक्ताले जवाफ दिदै उनको कम्पनीले बालबालिकाको यौन दुर्व्यवहारसँग सम्बन्धित सामग्री प्रतिबन्ध लगाएको स्पष्ट गरका छन् ।

मेटामा मात्र नभई धेरै अन्य कम्पनीहरूमा पनि प्रश्न उठाइएको छ। अमेरिकी वकिलहरूले गुगलको एआई च्याटबटलाई पनि आरोप लगाए, जसले एक किशोरलाई आत्महत्या गर्न उक्साएको बताएका छन् । यस बाहेक, क्यारेक्टर डट एआई नामक च्याटबटले एक केटालाई आफ्ना आमाबाबुलाई मार्न सुझाव दिएको आरोप  लगाइएको छ । गुगलले यस घटनामा स्पष्ट पार्दै यसको खोज इन्जिन र क्यारेक्टर डट एआई दुई फरक कम्पनीहरू भएको बताएको छ । गुगलले क्यारेक्टर डट एआईको एआई मोडेलसँग कुनै सम्बन्ध नरहेको बताएको छ । वकिलहरूले ओपनएआईको च्याटजीपीटीलाई १६ वर्षीय केटालाई आत्महत्या गर्न उक्साएको आरोप लगाउदै टेक कम्पनीहरूले कम्तिमा बालबालिकालाई उपभोक्ता मान्नु नहुने बताएका छन् ।

अमेरिकी वकिलहरूले यस मुद्दामा सामाजिक सञ्जाललाई उदाहरणको रूपमा प्रस्तुत गरे । उनीहरूले सामाजिक सञ्जाल सुरु हुँदा पनि ठूला प्राविधिक कम्पनीहरूले प्रारम्भिक चेतावनीहरूलाई बेवास्ता गरे, जसको परिणामस्वरूप बालबालिका र उनीहरूका परिवारहरूले क्षति बेहोर्नुपर्‍यो । 

वकिलहरूले प्राविधिक कम्पनीहरूलाई चेकडा कानुनी कारवाहीको चेतावनी दिदै टुटेको जीवन र टुटेको परिवार यी कम्पनीहरूका लागि संख्याको खेल मात्र भएको बताएका छन् । उनीहरुले सरकारहरूले यस्तो गल्ती नदोहोर्याउने विश्वास व्यक्त गर्दै आफुहरुले पनि पाठ सिकेको र यसको सामना गर्न तयार रहेको उल्लेख गरेका छन् ।