पेरुमा चर्कियो जेनजी आन्दोलन, एकको मृत्यु सयभन्दा बढी घाइते

काठमाडौँ । पेरुका नयाँ राष्ट्रपति जोसे जार्रीले राजीनामा दिन अस्वीकार गरेका छन्, यद्यपि उनको विरुद्धमा भएको हिंसात्मक प्रदर्शनमा एक प्रदर्शनकारीको मृत्यु भएको छ र लगभग १०० जना घाइते भएका छन् । विरोध प्रदर्शनहरू मुख्यतया जेन-जेड युवाहरूले नेतृत्व गरेका थिए, जसले राष्ट्रपतिलाई पद त्याग्न माग गरेका थिए ।

अधिकारीहरूका अनुसार, घाइतेहरूमा ८० प्रहरी अधिकारी र १० पत्रकारहरू छन् । अनुसन्धान एजेन्सीहरूले एक प्रदर्शनकारीको मृत्यु भएको गोलीबारीको अनुसन्धान गरिरहेका छन् । संसदको भ्रमण गरेपछि, राष्ट्रपति जार्रीले आफ्नो जिम्मेवारी देशको स्थिरता कायम राख्नु भएको बताएका छन् ।

लगभग एक महिना अघि सुरु भएको विरोध प्रदर्शन युवाहरूका लागि राम्रो पेन्सन र रोजगारीका अवसरहरूको मागबाट सुरु भयो । बिस्तारै, तिनीहरू भ्रष्टाचार, अपराध र सरकारी असफलताहरू विरुद्ध एक विशाल जनआन्दोलनमा परिणत भए । १० वर्षमा पेरुका सातौं राष्ट्रपति जेरीले अक्टोबर १० मा शपथ लिएका थिए । उनको शपथग्रहण लगत्तै विरोध प्रदर्शन तीव्र भयो  ।

३२ वर्षीय हिप-हप गायक एडुआर्डो रुइजको विरोध प्रदर्शनका क्रममा गोली हानी हत्या गरिएको थियो । अभियोजकहरूले रिपोर्ट गरे कि उनको टाउकोमा गोली लागेको थियो। सामाजिक सञ्जालमा सेयर गरिएका भिडियोहरूमा रुइज लिमाको सडकमा ढलेको देखाइएको छ । प्रत्यक्षदर्शीहरूले भनेका छन् कि गोली हान्ने व्यक्ति प्रदर्शनकारीहरूबाट भाग्न खोजिरहेका थिए किनभने उनले उनीहरूलाई सादा पोशाकका प्रहरी अधिकारी भएको शंका गरेका थिए ।

राष्ट्रिय लोकपालको कार्यालयका अनुसार, हिंसात्मक झडपमा २४ प्रदर्शनकारी र ८० प्रहरी अधिकारी घाइते भएका थिए। पत्रकारहरूमाथि पनि आक्रमण गरिएको थियो, जसमध्ये छ जनालाई गोली लागेको थियो र चार जनालाई प्रहरीले गोली हानेको थियो ।

जोस जेरीले हालै अपदस्थ राष्ट्रपति दिना बोलुआर्टेको स्थान लिएका छन्, जो विरोध प्रदर्शन दबाउन र अपराध नियन्त्रण गर्न असफल भएको कारण अत्यन्तै अलोकप्रिय थिइन् । ३८ वर्षीया जेरीले पहिले संसदको सभामुखको रूपमा काम गरिसकेका छन् । उनका प्रधानमन्त्री अर्नेस्टो अल्भारेज एक अति दक्षिणपन्थी पूर्व न्यायाधीश हुन् जसले पहिले जेन-जेड आन्दोलनलाई अराजकता फैलाउने गिरोहको रूपमा वर्णन गरेका थिए।

जेरीले पहिले पनि विवादको सामना गरिसकेका छन्, एक महिलाले यौन दुर्व्यवहारको आरोप लगाएका थिए, यद्यपि मुद्दा अगस्टमा खारेज गरिएको थियो। प्रदर्शनकारीहरूले सडकमा "बलात्कारी जेरी हो" जस्ता नारा लगाउँदै यो मुद्दा पनि उठाए ।

विज्ञहरू भन्छन्, पेरुमा लामो समयदेखि जनताको क्रोध बढ्दै गएको छ। निरन्तर परिवर्तनशील सरकारहरू, भ्रष्टाचार काण्डहरू र अपराधले जनताको धैर्य समाप्त पारेको छ। समाजशास्त्री ओमर कोरोनेल भन्छन् कि युवाहरूमा असुरक्षा र भ्रष्टाचार विरुद्धको आक्रोश दशकौंको असफलताको परिणाम हो । प्रदर्शनकारीहरूले 'विरोध गर्नु अधिकार हो, हत्या अपराध हो' भन्ने ब्यानरहरू बोकेका थिए ।