मधेस केन्द्रित दल आफ्नै ठाउँमा कमजोर

लहान : मधेस प्रदेशको सिरहामा मधेस केन्द्रित दलहरू कमजोर देखिएका छन् । स्थानीय तह निर्वाचनको अन्तिम मत परिणाम सार्वजनिक हुँदा सिरहामा मधेस केन्द्रित जनता समाजवादी पार्टी (जसपा) र लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टी (लोसपा)को अवस्था कमजोर बनेको छ ।

सिरहाको १७ स्थानीय तहमध्ये जसापले चार जित्दा लोपसाले  खातासमेत खोल्न सकेन । सिरहामा एमाले पहिलो र जसपा दोस्रो शक्तिका रूपमा उभिएको छ । जसपाले अघिल्लो निर्वाचनमा जितेको जति परिणाम ल्याउन नसके पनि दोस्रो शक्तिका रूपमा कायम भएको छ । विसं २०७४ को स्थानीय तह निर्वाचनमा सिरहाको ६ स्थानीय तह जितेको जसपाले यसपालि चार मात्र जितेको छ । जसपाले पहिला जितेको सिरहा नगरपालिका, भगवानपुर गाउँपालिका, विष्णुपुर गाउँपालिका, नरहा गाउँपालिका, लक्ष्मीपुर पतारी गाउँपालिका र बरियारपट्टी गाउँपालिकामध्ये यसपालि बरियापट्टी गाउँपालिकामा मात्र आफ्नो पुरानो साख कायम राख्न सकेको छ । जसपाले पहिला जितेको पाँचवटै पालिका गुमाउँदा नयाँ तीनवटा पालिका जितेको छ । 

औरही गाउँपालिका र अर्नमा गाउँपालिका नेकपा (माओवादी केन्द्र)सँग खोसेको जसपाले कांग्रेसबाट नवराजपुर गाउँपालिका खोसेको छ । कतिपय स्थानीय तहमा जित नजिक पुगे पनि परिणाम आफ्नो उम्मेदवारको पक्षमा नआएको जसपाका नेताहरूले बताएका छन् । 

सप्तरीमा तीन स्थानीय तह जितेको लोसपाले सिरहामा भने एउटा पनि पालिका जित्न सकेको छैन । मधेस केन्द्रित दल आपसमा विभाजित हुनु, विस्तारै नेताहरूमा विलासिता बढ्दै जानु र अवसर पाएका बेला जनअपेक्षाअनुसार काम गर्न नसक्नुजस्ता कारणले मधेस केन्द्रित दल कमजोर बनेको विश्लेषकको भनाइ छ । एमालेले सिरहाको १७ पालिकामध्ये एक्लैले नौ स्थानीय तह जितेको छ । 

विसं २०७४ को स्थानीय तह निर्वाचनमा सिरहाको तीन स्थानीय तहमात्र जित्न सकेको एमालेले यसपाली नौ स्थानीय तह जित्न सफल भएको छ । अघिल्लो निर्वाचनमा जितेको लहान नगरपालिका, सुखीपुर नगरपालिका र सखुवानन्कारकट्टी गाउँपालिकामध्ये यसपाली एमालेले सुखीपुर नगरपालिकामात्र दोहो¥याएर जित्न सकेको छ । 

अघिल्लो निर्वाचनमा माओवादी केन्द्रले जितेको धनगढीमाई नगरपालिका, गोलबजार नगरपालिका र कर्जन्हा नगरपालिका यसपाली एमालेले जित्दा सबैभन्दा बढी वडा भएको लहान नगरपालिका भने एमालेले गुमाएको छ । त्यहाँ कांग्रेसले प्रमुख र जसपाले उपप्रमुख जितेको छ । विसं २०७४ को निर्वाचनमा जसपाले जितेको सिरहा नगरपालिका, भगवानपुर गाउँपालिका, विष्णुपुर गाउँपालिका र नरहा गाउँपालिकामा यसपाली एमालेले जित निकालेको छ । यस्तै अघिल्लो निर्वाचनमा कांग्रेसले जितेको कल्याणपुर नगरपालिकाको प्रमुख र उपप्रमुखमा एमालेले नै जितेको छ ।

पार्टीको सही निर्णय, नेता कार्यकर्ताको सक्रियता र मतदाताको विश्वासका कारण जिल्लाको धेरै स्थानीय तहमा आफ्नो पार्टीका उम्मेदवारले जित निकाल्न सफल भएको एमाले नेता एवं पूर्वमन्त्री लीलानाथ श्रेष्ठले बताउनुभयो । “हामीले सही मूल्याङ्कन गरी उपयुक्त व्यक्तिलाई टिकट दियौँ”, उहाँले भन्नुभयो, “नेता–कार्यकर्तालाई पनि खटायौँ, उहाँहरु इमान्दारीतापूर्वक खट्नु भयो र मतदाताले हाम्रा उम्मेदवारलाई विश्वास गर्नुभयो, त्यसकै परिणामस्वरुप आज हामी जिल्लामा बलियो पकड बनाउन सफल भयौँ ।”  

दुई छिमेकी जिल्ला धनुषा र सप्तरीमा बलियो पकड बनाएको कांग्रेस सिरहामा भने तेस्रो शक्तिमा सीमित भएको छ । कांग्रेस सिरहामा पूर्ववत अवस्थामा देखिएको छ । अघिल्लो निर्वाचनमा दुई पालिका जितेको काग्रेसले यसपालि पनि दुई पालिका जितेको छ । कांग्रेसले पहिला जितेको कल्याणपुर नगरपालिका र नवराजपुर गाउँपालिका गुमाउँदा यसपाली  लहान नगरपालिका र लक्ष्मीपुर पतारी गाउँपालिका जितेको छ ।

पार्टीभित्रको घात–अन्तर्घात तथा मतदातामा भएको व्यापक रकमी चलखेलका कारण आफूहरुले चाहेजस्तो नतिजा निकाल्न नसकेको कांग्रेस सप्तरीका सभापति रामचन्द्र यादवले बताउनुभयो । 

अघिल्लो चुनावमा पूर्वपश्चिम राजमार्गमा पर्ने अधिकांश पालिकासहित सिरहाको ६ पालिका जितेर ठूलो पार्टी बनेको माओवादी केन्द्र यसपालि भने एउटा पालिकामा सीमित भएको छ । अघिल्लो निर्वाचनमा माओवादी केन्द्रले जितेको धनगढीमाई नगरपालिका, गोलबजार नगरपालिका, कर्जन्हा नगरपालिका, मिर्चैया नगरपालिका, औरही गाउँपालिका र अर्नमा गाउँपालिकामध्ये मिर्चैयाबाहेक सबै पालिका गुमाएको छ । जितेका सबै पालिकामा माओवादी केन्द्रले पुरानै उम्मेदवारलाई दोहो¥याएको थियो । मिर्चैया नगरपालिकाका प्रमुख र उपप्रमुख मात्र जित्न सकेको छ । बाँकी सबै गुमाएको माओवादी केन्द्रका नेता दिलीप साहले बताउनुभयो । 

पार्टीभित्रको गुट–उपगुट, घात–अन्तर्घात र पुरानै उम्मेदवारलाई निरन्तरता दिनेजस्ता कारणले पार्टीले अधिकांश स्थानीय तह गुमाएको उहाँको भनाइ छ । एउटा गाउँपालिकाको अध्यक्ष जितेर नेकपा (एकीकृत समाजवादी)ले सिरहामा आफ्नो उपस्थिती जनाएको छ । एकीकृत समाजवादीले सखुवानन्कारकट्टी गाउँपालिकाको अध्यक्ष जितेको छ । सो गाउँपालिकाको उपाध्यक्षमा भने कांग्रेस विजयी भएको छ ।