एमाले ११औं महाधिवेशन- ‘७५ प्रतिशत प्रतिनिधि’ ओली पक्षका

काठमाडौं। नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (एमाले)को ११औं महाधिवेशनका लागि शनिबार देशभर एकैदिन प्रतिनिधि छनोट गरिएको छ । प्रतिनिधि छनोटमा छिटपुट कुटाकुट र हात हालाहाल भए पनि देशभर शान्तिपूर्ण रूपमा सम्पन्न भएको छ । अधिकांश जिल्लाले सर्वसम्मत् प्रतिनिधि छान्दा केही जिल्लामा निर्वाचनमार्फत चयन भएका छन् ।

‘मतले नजिते, मन जित्ने’ रणनीतिमा पोखरेल

समिति जिल्ला र निर्वाचन क्षेत्रमा भने विवादका कारण प्रतिनिधि चयन हुन सकेन । आगामी २७ देखि २९ मंसिरसम्म काठमाडौंमा एमालेको ११औ महाधिवेशन हु ँदै छ । प्रतिनिधि छनोटका लागि गत बिहीबार उम्मेदवारी दिइएको थियो । सर्वसम्मत् हुन नसकेको ठाउँमा शनिबार मतदानबाटै प्रतिनिधि छनोट गरिएको एमालेले जनाएको छ । महाधिवेशनका लागि संघीय निर्वाचन क्षेत्रबाट खुला, महिला, दलित तथा युवासहित करिब २ हजार प्रतिनिधि छनोट गरिएको छ भने प्रवास, जनसंगठन र विभागबाट करिब १ सय प्रतिनिधि छनोट हुने एमालेले जनाएको छ ।

यसपटक केपी ओली तेस्रो कार्यकालका लागि प्रतिस्पर्धा गर्दै छन् भने उनलाई वरिष्ठ उपाध्यक्ष ईश्वर पोखरलेलले टक्कर दिँदै छन् । एमालेले विधानबाट ‘वरिष्ठ उपाध्यक्ष’ पद हटाएपछि पोखरेलका लागि यो महाधिवेशन ‘गर या मर’को बनेको छ । विधान संशोधनगरेर ७० वर्षे उमेर हद हटाएपछि दुवै उम्मेदर चुनावी मैदानमा देखिन पाएका हुन् भने दुई कार्यकालमात्र अध्यक्ष उठ्न पाउने व्यवस्था संशोधन भएपछि ओली पुनः प्रतिस्पर्धामा छन् । शनिबार भएको महाधिवेशन प्रतिनिधि छनोटमा ७५ प्रतिशतबढी ओलीनिकटका चयन भएको संस्थापन पक्षको दाबी छ ।

उता, ‘विगतमा आफू जहाँ उभियो, त्यही संस्थापन पक्ष भएको’ दाबी गर्दै आएका वरिष्ठ उपाध्यक्ष पोखरेललाई पूर्वराष्ट्रपति तथा पूर्वउपाध्यक्ष विद्यादेवी भण्डारी पक्षधरको बलियो साथ छ । भण्डारीसहित उपाध्यक्षत्रय युवराज ज्ञवाली, अष्टलक्ष्मी शाक्य, सुरेन्द्र पाण्डे, सचिवहरू योगेश भट्टराई, गोकर्ण विष्टलगायत नेताको साथ भए पनि महाधिवेशन प्रतिनिधि भने ७५ प्रतिशतभन्दा बढी ओली पक्षका निर्वाचित भएको संस्थापनको दाबी छ ।

ईश्वर पक्षका एक पदाधिकारीका अनुसार जित्ने मत नभए पनि ओलीलाई टक्कर दिने गरी ‘ईश्वर पक्षीय’ प्रतिनिधि चयन भएका छन् । ती पदाधिकार ीले ३५ प्रतिशत हाराहारी प्रतिनिधि पोखरेल पक्षका निर्वाचित भएको दाबी गरे । तीमध्ये मतदानको बेलासम्म थप प्रतिनिधि पोखरेलको पक्षमा खुल्ने दाबी उनको छ । संस्थापन पक्षमा भने अधिकांश युवासहित भोगोलिक र गैरभौगोलिक प्रतिनिधि देखिएका कारण महाधिवेशनमा मत हाल्नुअघि नै ओलीको जित सुनिश्चित देखिएको दाबी सुरु भएको छ ।

तर संस्थापनइतर पक्षले भने ओली पक्षीय नेताले ‘कुप्रचार गरेको’ दाबी गर्दै पोखरेलको पक्षमा माहोल बढ्दै गएको दाबी गरेका छन् । शनिबार छनोट भएका प्रतिनिधिमध्ये ७० प्रतिशतभन्दा बढी ओली समूहका रहेको एमाले स्रोतले जनाएको छ । यसआधारमा ओली पुनः तेस्रो कार्यकालका लागि अध्यक्ष हुने निश्चितजस्तै देखिन्छ ।

तर अध्यक्षमा प्रतिस्पर्धा गर्ने घोषणा गरेका पोखरेलले ओली समूहकै नेता आफ्नो समूहमा भित्र्याउँदै अध्यक्षमा विजयी हुने रणनीति बनाएका छन् । प्रतिनिधि छनोटका लागि केन्द्रीय संगठन विभागले सिफारिस गरेको प्रस्तावलाई पार्टी सचिवालयले यस अघि पनि पास गरेर मातहतका कमिटीमा पठाएको थियो ।

यसैगरी, केन्द्रीय कमिटीबाट ३५४ जना स्वतः महाधिवेशन प्रतिनिधि हुने व्यवस्था छ भने अनुशासन आयोगबाट २९, लेखा आयोगबाट ३०, निर्वाचन आयोगबाट २५, सल्लाहकार परिषद्बाट २५ जना प्रतिनिधि गरी जम्मा ४६४ जना स्वतः प्रतिनिधि हुने एमालेले जनाएको छ । एमालेले ‘निर्णायक राष्ट्रिय शक्ति निर्माणको संकल्पः समृद्ध नेपाल र सुखी नेपाली हाम्रो गन्तव्य’ मूल नारासहित काठमाडौ ंमा ११औं महाधिवेशन गर्ने निर्णयअनुसार प्रतिनिधि छनोट गरेको हो ।

एमाले प्रचार विभाग प्रमुख राजेन्द्र गौतमका अनुसार महाधिवेशनका लागि शनिबार देशभरि शान्तिपूर्ण रूपमा करिब २ हजार २ प्रतिनिधि छनोट भएका छन् । सबैजसो कमिटीमा प्रतिनिधि छनोट सम्पन्न भएको उनले बताए । ‘धेरैजसो कमिटीमा सर्वसम्मत् रूपमा नै प्रतिनिधि छनोट भएका छन्, केही ठाउँमा निर्वाचनको माध्यमबाट प्रतिनिधि छनोट भएका छन्,’ उनले भने ।

उनले छिटफुट रूपमा रोकिएको प्रतिनिधि छनोट प्रक्रिया पनि निर्वाचनबाट टं ुग्याउने निर्देशन दिएको बताए । गौतमका अनुसार एक प्रतिनिधि निर्वाचन क्षेत्रबाट खुला, महिला र युवा गरी चार जना प्रतिनिधि छनोट हुनेछन् । छनोट भएका प्रतिनिधि विवरण सोमबारभित्र पार्टी केन्द्रीय कार्यालयमा पठाइसक्न एमालेले निर्देशन दिएको छ ।

विराटनगरमा कुटाकुट
प्रतिनिधि छनोट प्रक्रियाका क्रममा विराटनगरमा कुटाकुट भएको छ । एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली र वरिष्ठ उपाध्यक्ष ईश्वर पोखरेल समूहबीच कुटाकुट भएको हो । महाधिवेशनमा ओली र पोखरेल दुव अध्यक्षका उम्मेदवार हुन् । ओली समूहलाई पोखरेल समूहले हातपात गरेको हो । उनीहरूले पार्टी कार्यालय पाञ्चालीमा मतदानस्थल बाहिर संस्थापन पक्षका नेता परशुराम बस्नेतमाथि हातपात गरेका हुन् । एमालेका स्थानीय नेता भानुभक्त पाठकले एक जना व्यक्तिलाई मतदानका लागि लैजाने क्रममा विवाद सुरु भएको थियो ।

सोही क्रममा संस्थापन पक्षले ‘पटक–पटक एउटै व्यक्ति मतदानको लागि गएको’ भन्दै विरोध गरेको थियो । पोखरेलनिकट मानिने नेता विनोद ढकालको समूहका नेता तथा कार्यकर्ताले नेता बस्नेतमाथि हातपात गरेका हुन् । ओली समूहका बस्नेत विराटनगरका बाहुबली नेताका रुपमा परिचित भए पनि गृहनगरमै हातपात व्यवहोर्नुपरेको छ । गुन्डागर्दीमा समेत नाम जोडिएका बस्नेतले दादागिरी देखाउँदा धक्काधक्की भएको एमाले नेताले जनाएका छन् ।

महासचिवकै जिल्लामा विवाद
एमाले महासचिव शंकर पोखरेलको गृहजिल्ला दाङमा भने विवाद भएको छ । विधि र प्रक्रियाविपरीत गएर एकलौटी ढंगले प्रतिनिधि चयन गरिएको भन्दै लुम्बिनी प्रदेश कमिटी सदस्य कृष्णप्रसाद भुसालले पार्टीको केन्द्रीय संगठन विभागमा उजुरी गरेका छन् । केन्द्रीय संगठन विभागले जारी गरेको सर्क ‘लर विपरीत मतदाता नामावली र निर्वाचन कार्य तालिका नै प्रकाशित नगरी साढे १० हजार प्रतिनिधिको हक अधिकार कुण्ठित गरी हचुवाका भरमा प्रतिनिधि छानिएको भुसालले बताए । यसअघि विभिन्न चरणमा आकांक्षीसँग छलफल र परामर्श गरेर सूची टु ंग्याइएको जिल्ला सचिव सूर्यबहादुर डाँगीले जानकारी जनाएका छन् ।

एकलौटी गर्न खोजेपछि बहिष्कार
महाधिवेशन प्रतिनिधि निर्वाचनक्रममा ओखलढुंगा जिल्ला कमिटी नेतृत्वले व्यक्तिको स्वार्थमा विधि मिचेर एकलौटी गर्न खोजेको भन्दै २० उम्मेदवारले निर्वाचन प्रक्रिया नै अस्वीकार गरेका छन् । उनीहरूले पत्रकार सम्मेलन गर्दै निर्वाचन प्रक्रिया बहिष्कार गरेको घोषणा गरेका हुन् । नेताहरू हर्कबोल राई, शकुन्तला राजभण्डारी, पूर्व जिल्ला कमिटी अध्यक्ष तथा पूर्वमेयर मोहनकुमार श्रेष्ठ, जिल्ला कमिटी उपसचिव अस्मिता थापालगायतले नेतृत्वप्रति असन्तुष्टि जनाउँदै विधिसम्मत प्रक्रियामा जान आग्रह गरेका हुन् ।

राजधानी दैनिकबाट