फ्रान्समा सरकारको विरोधमा लाखौँ मानिस सडकमा

काठमाडौँ । बजेट कटौतीको विरोधमा फ्रान्समा ठुलो विरोध प्रदर्शन भइरहेका छन् । ट्रेड युनियनहरूले बिहीबार हडतालको आह्वान गरेका थिए, जसमा लाखौं मानिसहरू सहभागी भएका थिए । पेरिस, लियोन, नान्टेस, मार्सेली, बोर्डो, टुलुज र केन जस्ता शहरहरूमा सडक अवरुद्ध भएका थिए ।

सरकारी तथ्याङ्कका अनुसार, यी विरोध प्रदर्शनहरूमा ५ लाखभन्दा बढी मानिसहरू सडकमा उत्रिएको बताइएको छ । जबकि युनियनहरूले यो संख्या १० लाख रहेको बताएका छन् । सुरक्षाका लागि देशभर ८० हजारभन्दा बढी प्रहरी अधिकारीहरू तैनाथ गरिएका थिए र १४१ भन्दा बढी पक्राउ परेका थिए ।

ढुङ्गा हानाहानका घटनाहरू र अश्रुग्यासको प्रयोग भएको थियो, तर धेरैजसो विरोध प्रदर्शन शान्तिपूर्ण रहे । स्कूले विद्यार्थीहरूले पनि धेरै ठाउँमा राजमार्गहरू अवरुद्ध गरेका थिए ।

फ्रान्सेली सरकारले २०२६ को बजेटमा लगभग ५२ अर्ब डलर कटौती गर्ने योजना बनाएको छ । यसमा पेन्सन फ्रिज गर्ने, स्वास्थ्य र शिक्षामा खर्च घटाउने, बेरोजगारी भत्ता घटाउने र दुई राष्ट्रिय बिदाहरू हटाउने समावेश छ ।

सरकारले देशको घाटा युरोपेली संघको ३ प्रतिशत मापदण्डभन्दा दोब्बर भएको र ऋण जीडीपीको ११४ प्रतिशत पुगेको बताएको छ । तर मानिसहरू यसलाई धनीहरूका लागि राहत र गरिबहरूमाथि बोझको रूपमा हेर्छन् । युनियनहरूले धनीहरूमाथि कर बढाउनुपर्ने बताएका छन् । मुद्रास्फीतिका कारण जीवन पहिले नै कठिन भइसकेको छ ।

विरोध प्रदर्शनका चार मुख्य कारण: 

१- राष्ट्रपति म्याक्रोंका नीतिहरू: जनताको ठूलो वर्गले म्याक्रोंका नीतिहरू आम जनताको हित विरुद्ध र धनीहरूलाई फाइदा पुर्‍याउने ठान्छन् । 

२- बजेट कटौती: सरकारले खर्च कटौती गरेर र कल्याणकारी कार्यक्रमहरू घटाएर आर्थिक सुधारहरू लागू गरेको छ । यसले आम जनता, विशेष गरी मध्यम वर्ग र श्रमिक वर्गमाथि दबाब बढाएको छ ।

३- २ वर्षमा ५ प्रधानमन्त्री: सेबास्टियन लेकोर्नु हालै प्रधानमन्त्री नियुक्त भएका थिए । दुई वर्षभन्दा कम समयमा यो पाँचौं प्रधानमन्त्री हो । यसले जनतामा अस्थिरता र असन्तुष्टि बढाएको छ । प्रदर्शनकारीहरू उनको नियुक्तिको सुरुवातदेखि नै सरकारमाथि दबाब दिन चाहन्छन् ।

४- सबै कुरा रोक्ने आन्दोलन: वामपन्थी गठबन्धन र तल्लो तहका संगठनहरूले देशको सबै कुरा ठप्प पार्न र सरकारलाई आत्मसमर्पण गर्न बाध्य पार्न यो नाराका साथ आन्दोलन सुरु गरेका छन् ।

सबै प्रमुख विपक्षी दलको आन्दोलनलाई समर्थन:

यी विरोध प्रदर्शनहरूलाई वामपन्थी राजनीतिक दलहरूबाट पनि समर्थन मिलिरहेको छ । वामपन्थी दल फ्रान्स अनबाउन्डले अगस्टमा आन्दोलनलाई समर्थन गरेको थियो । अब, अन्य वामपन्थी दलहरू पनि यसमा सामेल भएका छन् । समाजवादी दलले पनि आन्दोलनलाई समर्थन गरेको छ । संसदमा बजेटको विरुद्धमा मतदान गरेर अघिल्लो सरकारलाई ढाल्ने नयाँ लोकप्रिय मोर्चा र राष्ट्रिय र्‍याली जस्ता दलहरू पनि धनीहरूमाथि उच्च करको माग गर्दै युनियनहरूसँग सडकमा छन् ।

यी विरोध प्रदर्शनहरूले नयाँ सरकारलाई ठूलो खतरा निम्त्याउँछन् । प्रधानमन्त्री सेबास्टियन लेकोर्नुलाई अब बजेट पारित गर्न कठिनाइ हुनेछ । संसद विभाजित छ र कुनै पनि दलसँग बहुमत छैन । विरोध प्रदर्शनहरूले रेल, बस र मेट्रो रोकेका छन्, विद्यालयहरू बन्द गर्न बाध्य पारेका छन् र १.१ गिगावाटले बिजुली उत्पादन घटाएका छन् ।

यसले अर्थतन्त्रलाई क्षति पुर्‍याउनेछ र बजेट परिवर्तन गर्न सरकारमाथि दबाब बढाउनेछ । म्याक्रोनको पहिले नै कम लोकप्रियता थप घट्न सक्छ ।