साउदी अरबमा विदेशीहरुले पनि सम्पत्ति किन्न सक्ने

काठमाडौँ । विदेशीहरूले पनि अब साउदी अरबमा सम्पत्ति किन्न सक्ने भएका छन् । साउदी अरेबियाले अब यहाँ खरिद गरिएको घरजग्गामा विदेशीहरूले स्वामित्व अधिकार पाउने नयाँ कानुन ल्याएको हो । यो कानून शुक्रबार, जुलाई २५ मा 'उम्म अल-कुरा गजट' मा प्रकाशित भएको थियो । अब यो १८० दिन भित्र लागू हुनेछ ।

यो कानूनलाई साउदी अरबको नीतिमा ठूलो परिवर्तनको रूपमा वर्णन गरिएको छ । यस महिनाको सुरुमा, साउदी अरबको मन्त्रिपरिषद्ले यो कानूनलाई अनुमोदन गरेको थियो । यस अन्तर्गत, विदेशी व्यक्ति, कम्पनीहरू, गैर-नाफामुखी संस्थाहरू र लगानी संस्थाहरूलाई देशको तोकिएका क्षेत्रहरूमा सम्पत्ति किन्न वा राख्न अनुमति दिइएको छ ।

यी अधिकारहरूमा स्वामित्व, सम्पत्ति भाडामा लिने, सम्पत्ति प्रयोग गर्ने (उपभोग गर्ने) अधिकार र घरजग्गासँग सम्बन्धित हितहरू समावेश छन् । तर यी अधिकारहरू ठाउँ, सम्पत्ति (कस्तो प्रकारको हो) र यसको प्रयोगमा निर्भर हुनेछन् ।

साउदी अरबमा कानुनी रूपमा बसोबास गर्ने अधिकार भएका विदेशीहरूले प्रतिबन्धित क्षेत्र बाहिर व्यक्तिगत प्रयोगको लागि आवासीय सम्पत्ति खरिद गर्न पाउनेछन् । सूचीबद्ध नभएका विदेशी कम्पनीहरू, इजाजतपत्र प्राप्त लगानी कोषहरूले पनि कर्मचारी, आवासीय र सञ्चालन प्रयोगको लागि सम्पत्ति खरिद गर्न पाउनेछन् । सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण कुरा, यसमा मक्का र मदीना क्षेत्र अन्तर्गत पर्ने ठाउँहरूमा केही सर्तहरु राखिएको छ ।

कूटनीतिक नियोगहरू र अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाहरूलाई पनि सम्पत्ति खरिद गर्न अनुमति दिइनेछ, बशर्ते उनीहरूसँग परराष्ट्र मन्त्रालयको स्वीकृति र मूल देशमा सहमति आवश्यक पर्ने छ ।

मक्का र मदीना क्षेत्र अन्तर्गत पर्ने ठाउँहरूमा सम्पत्ति खरिद गर्न अनुमति दिइएको भए पनि, यसका लागि कडा सर्तहरू राखिएको छ । मुस्लिम व्यक्तिहरूलाई मात्र यी दुई शहरहरूमा धेरै कडा सर्तहरूमा सम्पत्ति खरिद गर्न अनुमति दिइनेछ । पहिलो पटक, खाडी सहयोग परिषद्का सदस्य देशका नागरिकहरूलाई यी क्षेत्रहरूमा सम्पत्ति खरिद गर्न अनुमति दिइएको छ । यद्यपि, यस अवस्थामा, नियमहरू सबै गैर-साउदी नागरिकहरूमा लागू हुनेछन् । 

साउदी ग्याजेटका अनुसार, साउदी मन्त्रिपरिषद्, घरजग्गा सामान्य प्राधिकरण र आर्थिक तथा विकास मामिला परिषद्ले निर्णय गर्नेछन् । 

कुनै पनि सम्पत्ति कारोबार गर्नु अघि, गैर-साउदी खरीददारहरूले सम्बन्धित अधिकारीहरूसँग दर्ता गर्नुपर्नेछ । राष्ट्रिय घरजग्गा रजिस्ट्रारमा प्रविष्टि पछि मात्र सम्पत्तिको स्वामित्व बारे निर्णय गरिने छ । विदेशी खरीददारहरूले ५ प्रतिशतसम्म सम्पत्ति हस्तान्तरण शुल्क तिर्नुपर्नेछ ।

कानून उल्लङ्घन भएमा, एक करोड साउदी रियालसम्म जरिवाना लगाउन सकिन्छ। गलत वा गलत जानकारी दिइएमा, सरकारले सम्पत्ति जफत गर्न सक्छ र यसको बिक्रीबाट प्राप्त रकम सरकारी खातामा जानेछ । उल्लङ्घनहरूको अनुसन्धान गर्ने विशेष कार्यान्वयन समिति गठन गरिएको छ । ६० दिन भित्र यसको निर्णयहरू विरुद्ध अदालतमा पुनरावेदन गर्न सकिन्छ । 

विदेशी नागरिकहरूको लागि स्वामित्व अधिकार सरकारले तोकेको क्षेत्रहरूमा सीमित छ । पवित्र शहरहरू (मक्का, मदीना) मा सम्पत्ति खरिदमा अझै पनि कडा प्रतिबन्धहरू छन् । यस्ता अवस्थामा, एक करोड साउदी रियालसम्म जरिवाना लगाउन सकिन्ने प्रावधान छ । गम्भीर उल्लङ्घनको अवस्थामा, सरकारी अधिकारीहरूले त्यस्तो सम्पत्ति बेच्न सक्ने व्यवस्था छ  ।