अमेरिकामा नयाँ राष्ट्रपति चयन गर्न आज मतदान हुँदै, कति पारिश्रमिक पाउँछन् ?

काठमाडौं ।  अमेरिकामा नयाँ राष्ट्रपति चयन गर्न आज मतदान हुँदैछ । डेमोक्रेटिक पार्टीकी कमला ह्यारिस र रिपब्लिकन पार्टीका डोनाल्ड ट्रम्पबीच कडा प्रतिस्पर्धा हुने देखिएको बीबीसीले जनाएको छ ।ह्यारिस उपराष्ट्रपति छिन भने ट्रम्प पूर्वराष्ट्रपति छन । मतदान पूर्व देशैभरि भएको मतसर्वेक्षणहरूले दुई उम्मेदवारबीच प्रतिस्पर्धा अझ बढेको देखाएका छन् । त्यसको आधारमा विभिन्न ठाउँमा थोरै मतान्तरले जीतको छिनोफानो हुन सक्ने देखाएको छ ।

अमेरिकाको राष्ट्रपतीय चुनाव इलेक्टोरल कलेज भनिने निर्वाचकमण्डलमा आधारित छ । अमेरिकाका ५० राज्यका लागि जनसङ्ख्याका आधारमा कुल ५ सय ३८ इलेक्टोरल तय गरिएको छ ।राष्ट्रपतिमा निर्वाचित हुन कम्तीमा २ सय ७० मत आवश्यक पर्छ । ५० राज्यमध्ये धेरैजसो राज्यले परम्परागत रूपमा राष्ट्रपतीय चुनावमा प्रायः एउटै पार्टीलाई जिताउने गर्छन् ।

सात वटा राज्यमा दुई जना उम्मेदवारबीच कडा प्रतिस्पर्धा रहेको छ ।यस्तै आज हुने चुनावबाट सङ्घीय संसद्को तल्लो सदनका सबै ४ सय ३५ सदस्य र एक सय सदस्यीय माथिल्लो सदन सिनेटका ३३ सदस्य पनि निर्वाचित हुँदैछन् ।अमेरिकामा सामान्यतयाः विजेता को भयो भन्ने कुरा प्रायःचुनाव सकिएको राति नै वा भोलिपल्ट बिहानै मतदाताहरूले थाहा पाउने गरेका छन् ।

केही विशेष परिस्थितिमा मात्र चुनावको परिणाम आउन निकै समय लाग्ने गरेको खबरमा उल्लेख छ ।नवनिर्वाचित राष्ट्रपतिले सन् २०२५ , जनवरी २० तारिखमा अमेरिकाको संसद् ‘यूएस क्यापिटल’ को परिसरमा आयोजना गरिने विशेष समारोहमा शपथग्रहण गर्ने तालिका छ ।

चाहे त्यो कमला ह्यारिस हुन् वा डोनाल्ड ट्रम्प, यी दुईमध्ये को अमेरिकाको राष्ट्रपति बन्छन् भन्ने तस्बिर मंगलबार हुने निर्वाचनमा स्पष्ट हुनेछ । अमेरिकाले पहिलो महिला राष्ट्रपति पाउँछ कि डोनाल्ड ट्रम्पले पुनरागमन गर्छन् भन्नेमा सबैको नजर छ ।

कसरी छानिन्छ अमेरिकी राष्ट्रपति ?

परम्परा अनुसार नवनिर्वाचित राष्ट्रपतिले आगामी जनवरी २०, २०२५ मा चार वर्षे कार्यकालका लागि पदभार ग्रहण गर्नेछन् । तर, अमेरिकाको शासनको नेतृत्व कसले लिने हो भन्नेमा देश र विदेशका जनता उत्सुक छन् । किनभने अमेरिकी राष्ट्रपति आफ्नो देशका लागि मात्र नभई अन्तर्राष्ट्रिय र भूराजनीतिक मामिलामा पनि निर्णायक हुन्छन्।

अमेरिकाका राष्ट्रपतिलाई विश्वकै शक्तिशाली व्यक्तिमध्ये एक मानिन्छ । यस्तो अवस्थामा अमेरिकी राष्ट्रपतिले कति तलब पाउँछन् भन्ने प्रश्न धेरैलाई लाग्नु स्वाभाविक हो ।

अमेरिकी राष्ट्रपति सरकारी कर्मचारी हुन् र उनी जनताप्रति उत्तरदायी हुन्छन् । उनको तलब देशको सरकारी कोषबाट दिइन्छ ।

अमेरिकी राष्ट्रपतिको तलब औसत देशवासीभन्दा ६ गुणा बढी छ । औसत अमेरिकीले वार्षिक ६३ हजार ७९५ डलर कमाउँछन्। अमेरिकाका शीर्ष धनीहरूले वार्षिक औसत ७ लाख ८८ हजार डलर कमाउँछन् तर अमेरिकी राष्ट्रपतिको तलब योभन्दा झन्डै आधा छ । यस अनुसार उनी देशका शीर्ष १ प्रतिशत धनीमा पर्दैनन् ।

• अमेरिकी राष्ट्रपतिको तलब कति ?

राष्ट्रपति जो बाइडेनले वार्षिक ४ लाख डलर तलब पाउँछन् । यसबाहेक राष्ट्रपतिले खर्चबापत थप ५० हजार डलर पाउँछन् ।

वासिङ्टन डीसीमा रहेको ह्वाइट हाउस संयुक्त राज्यका राष्ट्रपतिको आधिकारिक निवास र कार्यालय हो। यहाँ बस्नका लागि उनीहरूले आफ्नो खल्तीबाट केही खर्च गर्नु पर्दैन ।

राष्ट्रपति पहिलो पटक ह्वाइट हाउसमा प्रवेश गर्दा उनलाई एक लाख डलर दिइन्छ। यो पैसा उनीहरूले आफ्नो सुविधा अनुसार घरको सजावटमा खर्च गर्न सक्छन् ।

राष्ट्रपतिले मनोरञ्जन, कर्मचारी र भान्साका लागि पनि वार्षिक १९ हजार डलर पाउँछन् ।

• लाभ र भत्ताहरू

अमेरिकी राष्ट्रपतिको सबै स्वास्थ्य सेवाहरू निःशुल्क छन्। अमेरिकी राष्ट्रपतिले यात्राका लागि लिमोजिन कार, मरिन हेलिकप्टर र एयर फोर्स वन नामको हवाईजहाज पाउँछन् ।

राष्ट्रपतिको फ्लीटमा समावेश लिमोजिन कारहरू आधुनिक सुरक्षा र सञ्चार प्रणालीले सुसज्जित छन्। राष्ट्रपतिको प्राथमिकता अनुसार लिमोजिन कारमा समय समयमा आवश्यक परिमार्जन हुँदै आएको छ । कारहरूलाई सुरक्षित बनाउन समय समयमा परिवर्तनहरू पनि गरिन्छ।

एयर फोर्स वनको विमानसँग करिब चार हजार वर्ग फिट ठाउँ छ। यसलाई 'फ्लाइङ क्यासल' र 'फ्लाइङ ह्वाइट हाउस' पनि भनिन्छ, किनभने यो एकदमै सुरक्षित छ।

राष्ट्रपतिलाई आफ्नो दैनिक काम गर्नका लागि आवश्यक सबै सुविधा छ । राष्ट्रपति बाहेक एयरफोर्स वानमा करिब १०० कर्मचारीको यात्राको व्यवस्था छ ।

अमेरिकाका राष्ट्रपतिले एन्ड्रयूज एयर फोर्स बेसबाट आफ्नो अन्तर्राष्ट्रिय उडानहरू लिन्छन्।  वासिङ्टनमा आफ्नो आधिकारिक निवासबाट एयरपोर्टसम्म, उनी मरिन वन हेलिकप्टरमा यात्रा गर्छन्।

• २००१ देखि तलब वृद्धि छैन

प्रत्येक सार्वजनिक अधिकारीले प्रत्येक वर्ष वा समय समयमा तलब वृद्धि प्राप्त गर्दछ, तर अमेरिकी राष्ट्रपतिको तलब सन् २००१ पछि बढेको छैन। त्यतिबेला जर्ज डब्लु बुसले पदभार ग्रहण गरेपछि तलब बढाइएको थियो।

जर्ज वासिङ्टन अमेरिकाको पहिलो राष्ट्रपति थिए। उनले वार्षिक २००० डलर तलब पाउँथे। त्यो समय अनुसार यो ठूलो रकम थियो। यसबाहेक, वासिङ्टन आफैँ एक समृद्ध किसान थिए।

डोनाल्ड ट्रम्प, जोन एफ केनेडी र हर्बर्ट हुवर जस्ता धनी अमेरिकी राष्ट्रपतिहरूले आफ्नो वार्षिक तलब दान गर्थे। यसबाहेक अमेरिकी राष्ट्रपतिले वार्षिक अवकाशमा २ लाख ४० हजार डलर आजीवन पेन्सन पाउँछन् ।

बीबीसी