कस्तो पासवर्ड सुरक्षित हुन्छ ?

काठमाडौँ । डिजिटल युग सुरु भएपछि, डेटा चोरीको जोखिम बढेको छ । डाटा चोरीबाट बच्न मानिसहरूले पासवर्डले आफ्नो खाताहरू लक गर्छन् । तर कहिलेकाहीँ हतारमा, मानिसहरूले साधारण पासवर्ड राख्ने गर्छन् । जबकि केही मानिसहरूले एउटै पासवर्ड जताततै राख्छन्, ताकि तिनीहरूले यसलाई सम्झन सकून् । तर यो तपाइँको लागि हानिकारक हुनसक्छ । यसको मतलब तपाईंले बलियो पासवर्ड छनौट गर्नुपर्छ । यही कारणले गर्दा केही साइटहरू वा एपहरूले तपाईंलाई बलियो पासवर्ड छनौट गर्न सोध्छन् । तर बलियो पासवर्ड कस्तो हुनुपर्छ भन्ने बारेमा यस रिपोर्टमा जानकारी दिन खोजिएको छ । 

डिजिटल सुरक्षा प्रदायक गेमाल्टो (अहिले थेल्स) का उपाध्यक्ष रहेका टम स्मिथले कस्तो पासवर्ड राख्ने भन्ने विषयमा भनेका छन्- जब हामी पासवर्ड राख्छौं, हामीलाई लाग्छ, कसैले यसको बारेमा सोचेको थिएन, तर अरबौं पासवर्ड प्रयोगकर्ताहरू छन्, कसैले यस्तो पासवर्ड सिर्जना गरेको हुनुपर्छ । पहिले मानिसहरूले ८ अक्षरको पासवर्ड पर्याप्त छ भन्ने विश्वास गर्थे, तर अब ह्याकरहरूले सजिलै क्र्याक गर्न सक्छन् । तर अब पासवर्ड जति लामो हुन्छ, त्यति नै गाह्रो हुन्छ र साइबर अपराधीहरूलाई यसलाई क्र्याक गर्न बढी समय लाग्छ ।

स्मिथले पासवर्ड क्र्याकिङ प्रोग्रामहरू पनि छिटो भएका छन् र केहीले प्रति सेकेन्ड ३५० अर्ब पासवर्डहरू क्र्याक गर्न सक्ने बताउछन् । प्रयोगकर्ताहरूले अब कम्तिमा १३ देखि २० अक्षरहरूको पासवर्ड प्रयोग गर्नुपर्ने उनको सुझाव छ ।

विज्ञहरू कुनै पनि बलियो पासवर्ड विशेष अक्षरहरूसँगै ठूला र साना अक्षर मिलेर बनेको हुन्छ । उदाहरणका लागि, यदि तपाईंले सामान्यतया 'happy777' जस्तो पासवर्ड राख्नुहुन्छ भने, त्यसपछि यसलाई 'H@pea!931' मा परिवर्तन गर्नुहोस्, ताकि यो सजिलै क्र्याक नहोस् । यदि तपाईं चाहनुहुन्छ भने, तपाईं यसको लागि Security.org जस्तो अनियमित पासवर्ड जेनेरेटर पनि प्रयोग गर्न सक्नुहुन्छ।

केही मानिसहरू पासवर्ड बिर्सने डरले धेरै खाताहरूको लागि एउटै पासवर्ड राख्छन् । तर साइबर सुरक्षा विशेषज्ञहरुले त्यसो गर्नु धेरै जोखिमपूर्ण हुने सुझाव दिन्छन् । यदि एउटा खाता ह्याक भयो भने, साइबर अपराधीहरूले उही पासवर्ड प्रयोग गरेर तपाईंको अन्य खाताहरू सजिलै ह्याक गर्न सक्छन् । यसको प्रयोग गरेर, ह्याकरहरूले तपाईंको व्यक्तिगत जानकारी, जस्तै बैंक खाता विवरणहरू चोर्न सक्छन् । त्यसैले आफ्नो पासवर्ड सकेसम्म लामो र फरक फरक बनाऊ ।