इन्डो-प्यासिफिकमा अमेरिकाको ठूलो कदम, अस्ट्रेलियामा हाइपरसोनिक मिसाइल तैनाथ

काठमाडौँ । अमेरिकाले ठूलो कदम चाल्दै अष्ट्रेलियाको ट्यालिस्म्यान सेबर सैन्य अभ्यासको क्रममा आफ्नो 'डार्क ईगल' लामो दूरीको हाइपरसोनिक हतियार तैनाथ गरेको छ । अमेरिकाले आफ्नो हाइपरसोनिक मिसाइल अर्को देशमा तैनाथ गरेको यो पहिलो पटक हो । यो मिसैअल तैनाथ गरेर पेन्टागनले चीनलाई कडा सन्देश दिने प्रयास गरेको विश्वास गरिन्छ ।

भारतको विषयमा अझै धेरै कुरा हुन बाँकी छ- ट्रम्प

काठमाडौँ । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले भारतको विषयमा अझै धेरै कुरा हुन बाँकी रहेको टिप्पणी गरेका छन् । भारतमाथि २५ प्रतिशत थप कर लगाउने घोष...

रिपोर्टका अनुसार, अमेरिकी सेनाले अगस्ट २ मा ट्यालिस्म्यान सेबर २०२५ सैन्य अभ्यासको क्रममा अष्ट्रेलियाको उत्तरी क्षेत्रमा डार्क ईगल हाइपरसोनिक मिसाइल प्रणाली तैनाथ गरेको हो । यो हाइपरसोनिक मिसाइल दुवै देशको मल्टी-डोमेन टास्क फोर्सले हेरचाह गर्नेछ ।

डार्क ईगल हाइपरसोनिक मिसाइलको यो तैनाथी त्यस्तो समयमा गरिएको हो, जब अमेरिका, चीन र रुस बीच हाइपरसोनिक हतियारको दौड तीव्र भएको छ । चीनले पहिले नै डिएफ- २७ र वाईजे-२१ जस्ता अत्याधुनिक हाइपरसोनिक हतियारहरू विकास गरिसकेको छ, जबकि रुसले युक्रेन विरुद्ध किन्जल र जिरकोन जस्ता मिसाइलहरू प्रयोग गरिसकेको छ ।

अमेरिका अहिलेसम्म यो दौडमा पछाडि थियो, तर डार्क ईगलको तैनाथीले वाशिंगटन अब इन्डो-प्यासिफिकमा आफ्नो सैन्य पकड बलियो बनाउन गम्भीर रहेको स्पष्ट गरेको छ ।

अष्ट्रेलियाली एम१४२ हाई मोबिलिटी आर्टिलरी रकेट प्रणाली अर्थात् हाइमार्सको पहिलो प्रत्यक्ष फायरिङ अभ्यास तलिस्मान साबेर २०२५ मा गरिएको छ । यस क्रममा, अमेरिकी टाइफन मिड रेन्ज क्षमतासँग पहिलो प्रत्यक्ष फायरिङ देखिएको थियो । तर अगस्ट २ मा जारी गरिएका तस्बिरहरूले देखाउँछन्, अमेरिकाले जुलाई ९ देखि नै हाइपरसोनिक मिसाइलहरू तैनाथ गर्न थालेको थियो । अमेरिकाले उत्तरी अष्ट्रेलियाको अज्ञात स्थानमा कम्तिमा २ हाइपरसोनिक मिसाइलहरू तैनाथ गरेको छ । हाइपरसोनिक मिसाइलहरूको गति माच-५ भन्दा बढी छ र विश्वमा अझै पनि कुनै पनि वायु रक्षा प्रणाली छैन, जसमा हाइपरसोनिक मिसाइलहरूलाई पूर्ण रूपमा रोक्न सक्ने क्षमता छ । चीन अमेरिका भन्दा हाइपरसोनिक मिसाइलहरू विकास गर्नमा बढी माहिर छ । चीनले गत वर्ष डीएफ-२७ र वाईजे-२१ नामक दुई हाइपरसोनिक मिसाइलहरूको परीक्षण गरेर आफ्नो शक्ति प्रदर्शन गरेको थियो ।

डार्क ईगल हाइपरसोनिक मिसाइलको गति र प्रहार क्षमताले यसलाई अत्यन्तै घातक बनाउँछ । यस मिसाइलको दायरा लगभग २७०० किलोमिटर छ, जबकि अमेरिकाले यसको गति म्याक १७ अर्थात् लगभग २१ हजार किलोमिटर प्रति घण्टा भएको दाबी गरेको छ । यो मिसाइलमा परम्परागत हतियारसँगै आणविक हतियार बोक्ने क्षमता छ र केही सेकेन्डमा शत्रुको लुक्ने ठाउँलाई नष्ट गर्ने क्षमता छ । यस मिसाइलको बूस्ट-ग्लाइड मेकानिज्मले यसलाई वायुमण्डलको माथिल्लो तहमा पुगेर परम्परागत वायु रक्षा प्रणालीबाट बच्न सक्षम बनाउँछ । यो प्रणाली पूर्ण रूपमा मोबाइल छ र हवाईजहाज मार्फत लक्ष्यहरूमा आक्रमण गर्न पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ ।

अष्ट्रेलियामा अमेरिकी हाइपरसोनिक मिसाइलको तैनाथी एक ठूलो कदम हो । किनभने चीनले दक्षिण चीन सागर र ताइवान नजिकै एन्टी-एक्सेस/एरिया डिनायल नीति अन्तर्गत निरन्तर सैन्य तैनाथ गरिरहेको छ । चीनले निरन्तर नक्कली टापुहरू निर्माण गरिरहेको छ र अष्ट्रेलिया नजिकैको समुद्री क्षेत्रमा हतियार तैनाथ गरिरहेको छ । यस्तो अवस्थामा, डार्क ईगल जस्ता मिसाइलहरूले अमेरिका र यसका सहयोगीहरूलाई समय-समयमा प्रतिक्रिया दिन र सम्भावित खतरालाई नियन्त्रण गर्ने क्षमता प्रदान गर्दछ। अमेरिका र अष्ट्रेलिया बीच एयुकेयुएस सम्झौता छ, जस अन्तर्गत अमेरिका, बेलायत र अष्ट्रेलिया बीच उन्नत सैन्य प्रविधि साझा गरिएको छ ।

यद्यपि अष्ट्रेलियाली नेतृत्वले अझै स्पष्ट रूपमा भनेको छैन कि यसले चीनको विरुद्धमा अमेरिकालाई प्रत्यक्ष रूपमा मद्दत गर्नेछ, तर दुई सहयोगीहरू बीचको सैन्य सम्बन्ध बलियो छ । यसको अर्थ यस्तो द्वन्द्वमा क्यानबेराको संलग्नतालाई अस्वीकार गर्न सकिँदैन ।